Doç. Dr. Mehmet Ali KARAGÖZ

Doç. Dr. Mehmet Ali Karagöz

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı Nedir?


Üreteropelvik bileşke, böbreklerde üretilen idrarın toplandığı ve üreter adı verilen tüpler vasıtasıyla mesaneye taşındığı bölgedir. Bu bölge, böbreklerin ortasında yer alan geniş bir yapıdır ve idrarın üreterlere geçiş noktasıdır. Bu yapı, böbrek fonksiyonları açısından önemli bir role sahiptir ve üreteropelvik bileşkede oluşabilecek tıkanıklıklar böbrek yetmezliğine neden olabilir. Üreteropelvik bileşke darlıkları, böbreklerin idrarını üreterlere aktarırken daralmalar veya tıkanmalar oluşması durumudur. Bu daralmalar, böbreklerde idrar birikimine ve böbreklerde basınç artışına neden olabilir. Bu durum, idrar yolu enfeksiyonlarına ve böbrek yetmezliğine yol açabilir. Tedavi edilmediğinde, üreteropelvik bileşke darlıkları böbrek fonksiyonlarını ciddi şekilde etkileyebilir ve böbrek hasarına neden olabilir.

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı ne sıklıkta görülür?

Böbrek çıkışı darlığı veya üreteropelvik bileşke darlığı, doğumdan önceki fetal dönemde üreter ve böbrek pelvisi arasındaki normal gelişimin bozulması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu darlık, idrar akışını azaltarak böbreklerde basınç artışına ve böbrek fonksiyonlarında bozulmaya neden olabilir.

Yenidoğan bebeklerde ve çocuklarda en sık görülen doğuştan gelen böbrek gelişim bozukluklarından biridir ve yaklaşık olarak her 500 bebekten 1’inde görülebilir.

Doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişebilir.  Ancak yetişkinlerde üreteropelvik bileşke darlığı, daha az sıklıkta görülür ve genellikle mevcut başka bir böbrek hastalığı, travma, taş, dışarıdan bası gibi sebeplerle oluşabilir.

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığının sebepleri nelerdir?

Üreteropelvik bileşke darlığı (UPBD), böbrek ve idrar yolu arasındaki bölgenin daralmasıdır. Bu daralma, idrarın böbreklerden mesaneye akışını engelleyebilir ve böbreklerde genişlemeye ve hasara neden olabilir.

Sebepleri şunları içerebilir:

İçsel Nedenler

  • Dar ve hareketsiz segment (% 80)
  • Kapakçık ve polipler (nadiren)

Dışsal Nedenler

  • Damar basısı (% 10)
  • Üreterin pelvise yüksek giriş yapması (% 7)
  • Fibrotik bantlar periton arkası yapışıklıklar (% 3)
  • Hareketli böbrek

Bunların dışında geçirilmiş cerrahiler, tekrarlayan üriner sisem taşları, tümör basıları, tekrarlayan böbrek enfeksiyonları da sebep olabilmektedir.

Kesin nedeni her zaman belirlenemeyebilir, ancak tedavi edilmezse böbrek hasarı ve fonksiyon kaybı riski taşır. Bu nedenle,  semptomlara sahip olan kişilerin bir üroloji uzmanına başvurması önerilir.

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı kimlerde görülür?

Böbrek çıkışı darlığı (üreteropelvik bileşke darlığı), böbrek pelvisi ve üreter arasındaki bağlantıda daralma veya tıkanıklık olarak tanımlanan bir durumdur. Bu darlık, her yaşta ve her cinsiyette görülebilir, ancak genellikle doğuştan gelen bir durumdur.

Üreteropelvik bileşke darlığı, genellikle tek taraflıdır ve etkilenen böbreğin fonksiyonunu bozabilir. Bazı durumlarda, bu darlık iki taraflı da olabilir ve böbrek yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı belirtileri nedir?

Bu darlık bazen herhangi bir belirtiye neden olmaz ve tesadüfen tespit edilebilir. Ancak bazı kişilerde, üreteropelvik bileşke darlığı şu belirtilerle ortaya çıkabilir:

  • Sırt ve yan ağrısı: Böbreklerinizin üst bölgesinde ağrı hissedebilirsiniz. Bu ağrı, tek taraflı veya çift taraflı olabilir.
  • İdrarda kan: Üreteropelvik bileşke darlığı olan bazı kişiler idrarlarında kan görürler. Bu kan, pembe, kırmızı veya kahverengi renkte olabilir.
  • İdrar yolu enfeksiyonları: İdrar yolunuzda enfeksiyon varsa, üreteropelvik bileşke darlığı olabilir. İdrar yaparken yanma hissi, sık idrara çıkma, idrarda kötü kokulu veya bulanık bir görünüm gibi belirtiler yaşayabilirsiniz.
  • Karın ağrısI ve bulantı-kusma: Bazen karın bölgesinde ağrıya neden olabilir.
  • Böbreklerde taş saptanması: İdrar akımını azaltarak taş oluşumuna yatkınlık oluşturabilir.

Bu belirtiler, başka bir sağlık sorununun işareti olabileceği için doktorunuzla görüşmelisiniz. Üreteropelvik bileşke darlığı, çoğu zaman ultrason veya diğer görüntüleme testleri kullanılarak teşhis edilir. Tedavi, durumun şiddetine ve semptomlara bağlı olarak değişebilir ve genellikle cerrahi müdahaleyi içerir.

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı tanısı nasıl konulur?

Böbrek çıkışı (üreteropelvik bileşke) darlığının ilk bulgusu günümüzde büyük oranda anne karnında yapılan ultrason taramalarında görülen böbrek genişlemesidir. Doğum öncesi böbrek genişlemesi (hidronefroz) saptanan bebeklerin çoğu doğum sonrası tamamen geriler ve herhangi bir sağlık problemine yol açmaz.

Doğum öncesi böbrek genişlemesi olan bebekler doğumdan sonra 1. haftada ve 4. haftada kontrol üriner ultrasonografi ile kontrol edilirler. Sınırın üzerinde böbrek genişlemesi olan hastalar üriner ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT Ürografi), manyetik rezonans görüntüleme (MRG Ürografi), sintigrafik incelemeler (Dmsa, Mag-3) sonucunda tanı kesinleştirilir.

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı Tedavi Edilmezse Ne Olur? Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı Böbrek Yetmezliği Yapar mı?

Böbrek çıkışı darlığı, idrarın böbrekten mesaneye doğru akışını engelleyerek böbreklerde biriken basıncı arttırır. Bu yüksek basınç, böbreklerdeki nefron adı verilen ve idrar üretimi yapan yapılara zarar verebilir ve böbrek fonksiyonlarını bozabilir. Tedavi edilmediği takdirde, bu durum zamanla böbreklerin hasar almasına ve işlevlerinin azalmasına yol açabilir.

Bu hastalık böbrek yetmezliğine neden olabilir, ancak bu her zaman oluşmaz. Bazı insanlar, hafif darlıklara sahip olabilir ve böbreklerinde herhangi bir hasar oluşmadan uzun yıllar boyunca normal böbrek fonksiyonlarını koruyabilirler. Ancak, daha şiddetli darlıklar ve uzun süreli tıkanıklıklar, böbrek yetmezliği riskini artırır.

Böbrek çıkışı darlığına sahip olan kişilerin, mümkün olan en kısa sürede bir sağlık uzmanına başvurması ve tedaviye başlaması önerilir. Tedavi, böbreklerin işlevlerini korumaya yardımcı olabilir ve böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonların oluşmasını önleyebilir.

Hangi durumlarda böbrek çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) darlığı tedavi edilmelidir?

Aşağıda belirtilen durumlarda cerrahi kararı almak uygundur

  • Böbrek çıkışında saptanan darlık böbrek fonksiyonlarında bozulmaya sebep olduğund
  • Günlük yaşamı etkileyen böbrek ağrısı durumunda
  • Tekrarlayan böbrek enfeksiyonlarında
  • İdrar atılımının yavaşlamasına bağlı taş oluşumunda

 

Hangi durumlarda böbrek çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) darlığı  takip edilebilir?

Aşağıda belirtilen durumlarda böbrek çıkışı darlığı cerrahi yapılmadan takip edilebilir.

Darlığın hafif dereceli olduğu olgularda

Yaşam kalitesinin etkilenmediği hafif ağrılı darlıklarda

Takip sonrası yapılan tetkiklerde böbrekteki genişlemenin artmadığı ve böbrek fonksiyonunun etkilenmediği durumlarda,

Taş, enfeksiyon gibi durumlara yol açmayan böbrek çıkışı darlıklarında üroloji doktorunuzun önerdiği aralıklarla takip önerilebilir.

 

Böbrek çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) darlığı tedavisi nasıl yapılır?

Tedavisi cerrahi olarak yapılmaktadır. Üroloji hekiminiz cerrahi tedavinin alternatifleri konusunda sizi bilgilendirecektir.

Önerilen tedavi yöntemi böbrek çıkışı darlığı bulunan kısmın çıkarılarak yeniden bir tüp oluşturulmasıdır. Bu tedavi açık, laparoskopik ve robotik olarak yapılabilmektedir.

Diğer bir cerrahi yöntem ise kapalı yöntem  (endoskopik piyelotomi) ile darlığın üreter adlı verilen idrar kanalından lazer ile kesilerek yapılması yöntemine dayanır. Uzun dönem başarısı daha düşüktür. Tekrarlayan darlık durumunda tercih edilebilir.

Her iki yöntem sonrasında da üreter adlı verilen kanala geçici stent (double J stent) yerleştirilir ve iyileşme sonrasında doktorunuz stentinizi çıkaracaktır.

Tedavi için yöntem, doktorunuz tarafından size özel olarak belirlenecektir. Bu nedenle, böbrek çıkışı darlığı belirtileri yaşıyorsanız, en iyi seçenek üroloji doktorunuza danışmaktır.

Böbrek Çıkışı (Üreteropelvik Bileşke) Darlığı

Detaylı bilgi ve randevu için: 0532 424 6032

Doç. Dr. Mehmet Ali Karagöz
Üroloji Uzmanı
İletişim Formu

Bize iletişim formu üzerinden ulaşabilirsiniz.