Doç. Dr. Mehmet Ali Karagöz(Üriner İnkontinans) Nedir?

İdrar kaçırma, istem dışı olarak idrarın kontrol edilememesi ve iç çamaşırların ıslanması olarak tanımlanır.  İdrar kaçırma, çocuklardan yaşlılara kadar her yaşta insanı etkileyebilir ve farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. İdrar kaçırma çeşitleri arasında stres tipi idrar kaçırma (öksürme, hapşırma, eşya kaldırma, gülme gibi aktiviteler sırasında ortaya çıkan idrar kaçırma), sıkışma tipi idrar kaçırma (ani sıkışma ve lavaboya yetişemeden istemsizce ortaya çıkan idrar kaçırma) ve taşma tipi idrar kaçırma (mesanenin tamamen dolması sonucu ortaya çıkan idrar kaçırma) bulunur. İdrar kaçırmanın nedenleri arasında yaşlılık, mesane kaslarının zayıflaması, prostat problemleri, idrar yolu enfeksiyonları, nörolojik sorunlar, bazı ilaçların yan etkileri ve obezite gibi faktörler yer alabilir.

Kadınlarda idrar kaçırma sebepleri nelerdir? 

Kadınlarda idrar kaçırma farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. İşte kadınlarda idrar kaçırmanın olası sebepleri:

• Doğum: Doğum sırasında, vajina ve pelvis bölgesindeki kaslar zayıflayabilir. Bu durum, özellikle birden fazla doğum geçiren kadınlarda idrar kaçırma riskini artırabilir.
• Menopoz: Menopoz döneminde, vajina ve idrar yolu dokuları incelir ve zayıflar. Bu da kadınlarda idrar kaçırma sorununa yol açabilir.
• İdrar yolu enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları, mesane kaslarının kontrolünü zayıflatabilir ve idrar kaçırma riskini artırabilir.
• Hormonal değişiklikler: Hormonal değişiklikler, özellikle hamilelik ve menopoz dönemlerinde, idrar kaçırma riskini artırabilir.
• Obezite: Obezite, mesane ve idrar yolu bölgesinde baskıya neden olabilir ve bu da idrar kaçırma riskini artırabilir.
• Mesane kanseri: Mesane kanseri, idrar kaçırmanın nedenleri arasında yer alabilir. Mesanenin tümörleri, idrar yolu bölgesindeki sinirlerin etkilenmesine ve kasların kontrolünü kaybetmesine neden olabilir.
• Nörolojik sorunlar: Sinir sistemi hastalıkları veya yaralanmaları, idrar yolu kaslarının kontrolünü kaybetmesine neden olabilir ve idrar kaçırma sorununa yol açabilir.
• Diyabet hastalığı: Uzun süreli kontrolsüz diyabet nörojenik temelde mesane kaslarını zayıflatır ve taşma tipi idrar kaçırmaya sebep olabilir.
• Mesane kaslarının zayıflaması: Mesane kaslarının zayıflaması, mesanenin tamamen dolmasını engelleyemez ve idrar kaçırma sorununa neden olabilir.

Bu nedenlerin yanı sıra, bazı ilaçlar, sigara kullanımı ve bazı aktiviteler (örneğin, ağır kaldırmak) de kadınlarda idrar kaçırma riskini artırabilir.

Kadınlarda idrar kaçırma tipleri nelerdir?

Kadınlarda idrar kaçırma, çeşitli nedenlerden kaynaklanan bir durumdur. İdrar kaçırma tipi, idrar kaçırmanın ne zaman ve ne koşullarda meydana geldiğine bağlı olarak farklılıklar gösterir. En sık görülen idrar kaçırma tipleri şunlardır:

• Stres tipi idrar kaçırma: Stres tipi idrar kaçırma, öksürme, hapşırma, gülme, egzersiz gibi karın bölgesindeki basıncın arttığı durumlarda meydana gelir. Bu tip idrar kaçırma, mesanenin altındaki destek dokularının zayıflaması nedeniyle oluşur.
• Sıkışma (Urge) tipi idrar kaçırma: Sıkışma tipi idrar kaçırma, ani ve yoğun bir idrar yapma isteği ile karakterizedir. İdrar yapmak için zamanında tuvalete gidememe durumuna da neden olabilir. Bu tip idrar kaçırma, mesane kaslarının aşırı aktif olması nedeniyle meydana gelir.
• Taşma tipi idrar kaçırma: Taşma tipi idrar kaçırma, idrar yolu tıkanıklığına veya mesanenin tamamen dolmasına bağlı olarak oluşur. Bu durumda mesane aşırı dolu olmasına karşın doluluk hissi kişi tarafından farkedilemeyebilir.
• Karma tipi idrar kaçırma: Karma tipi idrar kaçırma, birden fazla tip idrar kaçırmanın bir arada olduğu durumlarda ortaya çıkar. Bu tip idrar kaçırma, stres tipi ve sıkışma tipi idrar kaçırmalarının bir arada olduğu bir durumdur.

Erkeklerde idrar kaçırma sebepleri nelerdir? Hangi tipleri vardır?

Erkeklerde idrar kaçırma, çeşitli sebeplerden kaynaklanabilir. Bazı yaygın sebepler şunlardır:

• Prostat sorunları: Prostat büyümesi veya prostat kanseri gibi prostat sorunları idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir.
• Mesane sorunları: Mesane kaslarının zayıflaması veya mesanede bir tümör gibi sorunlar idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir.
• Sinir sistemi sorunları: Omurilik yaralanması veya multiple skleroz gibi sinir sistemi sorunları idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir.
• Zayıf idrar torbası kasları: İdrar torbası kaslarının zayıf olması idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir.
• İdrar yolu enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir.
• Diyabet: Diyabet, idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir.
• Kronik kabızlık: Kronik kabızlık, idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle idrar söktürücüler, idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir.
• Yaşlanma: Yaşlanma, idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir çünkü yaşlandıkça idrar torbası kasları zayıflayabilir.
• Cerrahi girişimler sonrası: Pelvik bölgeden geçirilmiş büyük cerrahi operasyonlar (prostat, mesane kanseri) sonrası etkilenen sinirlerden dolayı idrar kaçırma görülebilir.

Erkeklerde idrar kaçırma tipleri nelerdir?

Erkeklerde idrar kaçırma genellikle üç farklı tiptir:

• Stres tipi idrar kaçırma: Bu tip idrar kaçırma, karın kaslarının ani bir şekilde gerilmesi (örneğin, öksürme, hapşırma veya egzersiz yapma gibi durumlarda) ile ortaya çıkar. Genellikle mesanenin boşaltılması sırasında idrar damlalarının sızması şeklinde kendini gösterir. Bu tip idrar kaçırma genellikle pelvik bölge kanser cerrahisi, iyi huylu prostat büyümesi ve mesane kanseri cerrahileri veya travma sonrası sinir hasarı sonrası görülür
• Sıkışma  tipi idrar kaçırma: Bu tip idrar kaçırma, ani idrar ihtiyacı duyulduğunda ortaya çıktığı zaman idrarın ertelenemesi ile görülür. Genellikle mesanenin kasılması ile idrar kaçırma yaşanır. Aşırı aktif mesane, iyi huylu prostat büyümesine bağlı mesane değişiklikleri, nörolojik problemler sonucu görülebilir.
• Taşma tipi idrar kaçırma: Bu tip idrar kaçırma mesanenin aşırı dolması sonucu ortaya çıkar. Mesane normalden daha fazla idrar tuttuğunda doluluk seviyesi kapasitesinin üzerine çıkarak, idrarın sızdırılmasına yol açar. Bu tip idrar kaçırma genellikle alt idrar yolları tıkanıklığı veya zayıf mesane kasları nedeniyle ortaya çıkar. İdrarın hissedilmesinde problem yaşanır.

Kadınlarda idrar Kaçırma tedavisi nasıl yapılır?

İdrar kaçırmanın tipine, miktarına ve kişiye bağlı değişkenlere göre farklı tedaviler uygulanabilmektedir. Bazen bu tedaviler kombine şekilde de önerilebilmektedir.

• Davranışşal (Konservatif) Tedaviler
• İlaç Tedavisi
• Cerrahi Tedaviler

İdrar Kaçırmayı Azaltan Davranışsal Öneriler Nedir?

• Diyet Alışkanlıklarının Düzenlenmesi: Mesaneyi irrite eden suni tatlandırıcılı gıdalar, baharatlı gıdalar, acı ve ekşili gıdalar ve turunçgillerin azaltılması
• Sıvı Alım Alışkanlıklarının Düzenlenmesi: Alkol, kafein ve gazlı içeceklerin tüketiminin azaltılması, bunun yanında uyku ve yolculuk saatine göre sıvı alım alışkanlıklarının düzenlenmesi önemlidir.
• Kabızlığın Önlenmesi: Düzenli barsak alışkanlıklarına sahip olmak mesane sıkışma atakları üzerine olumlu etkisi olacaktır.
• Pelvik Taban Kas Egzersizleri: Yaşla beraber zayıflayan pelvik taban kaslarını kegel egzersizleri ile kuvvetlendirmek önemli faydalar sağlamaktadır.
• Obezitenin Önlenmesi: Vücut ağırlığının %5’den daha fazla azalması semptomları rahatlama sağlayacaktır.
• Sigara Kullanımının Kesilmesi

Kadınlarda idrar kaçırma ameliyatı mümkün müdür?

Evet, kadınlarda idrar kaçırma ameliyatı mümkündür. İdrar kaçırma veya inkontinans, genellikle idrar torbası ve idrar yolunda meydana gelen sorunlar nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, kadınlar için oldukça yaygın bir sorundur ve yaşlılık, gebelik ve doğum, menopoz gibi faktörler nedeniyle daha sık görülebilir.

İdrar kaçırma ameliyatı, idrar kaçırma sorununun nedenine ve ciddiyetine bağlı olarak farklı şekillerde uygulanabilir.

Ancak, idrar kaçırma ameliyatı öncesinde doktorunuzla tüm seçenekleri tartışmanız ve ameliyatın riskleri ve faydaları hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilmeniz önemlidir. Ameliyat sonrası dönemde de doktorunuzun tavsiyelerine uymalı ve düzenli takip randevularına gitmelisiniz.

Kadınlarda İdrar Kaçırma Cerrahileri Nelerdir?

Kadınlarda idrar kaçırma sorunu, farklı nedenlerden kaynaklanabilir. İdrar kaçırma sorununa neden olan faktörlere bağlı olarak, farklı tedavi yöntemleri kullanılabilir. Bunlardan biri de cerrahi müdahalelerdir.

Kadınlarda idrar kaçırma sorunu için en yaygın cerrahi tedavi seçeneği olan üretra askı cerrahileri uygulanabilir. TVT (Tension-Free Vaginal Tape), otolog askı cerrahisi, TOT (transobturator tape) ve mini-TOT gibi yöntemleri vardır. Bu işlem, vajina içinden geçirilen bir bandın üretranın altına yerleştirilmesiyle gerçekleştirilir. Bu band, üretranın sıkıca desteklenmesine yardımcı olur ve idrar kaçırma sorununu önler.

Bazı durumlarda, idrar kaçırma sorunu pelvik organ prolapsusu (POP) ile yani idrar torbası, rahim ve barsak son kısmının sarkması ile ilişkili olabilir. Bu durumda, cerrahi müdahale, POP’u düzeltmek için yapılabilecek pelvik onarım ameliyatları içerebilir.

Ancak, her kadının idrar kaçırma sorunu farklı olduğu için, en iyi tedavi seçeneği için doktorunuza danışmanız önerilir.

Erkeklerde İdrar kaçırma tedavisi nasıl yapılır?

Erkeklerde idrar kaçırma tedavisi, altta yatan nedenlere ve semptomların şiddetine bağlı olarak farklı yöntemlerle yapılabilir. İdrar kaçırma genellikle altta yatan bir sağlık sorunundan kaynaklanır, bu nedenle tedavi, temel nedenin tedavisiyle birlikte semptomları hafifletmeyi amaçlar.

Erkeklerde idrar kaçırma tedavisi için bazı seçenekler:

• Pelvik taban kaslarını güçlendirmek: Pelvik taban kasları idrar kaçırmanın kontrolünde önemli bir rol oynar. Pelvik taban egzersizleri, özellikle erkeklerde idrar kaçırma ile mücadelede etkili bir yöntemdir. Bu egzersizler, pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yardımcı olabilir ve idrar kaçırma semptomlarını azaltabilir.
• Davranışsal öneriler ve sıvı alım alışkanlıklarının düzenlenmesi: Kafeinli içecekler, asitli içecekler ve mesaneyi irrite eden gıdaların azaltılması önerilir
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, idrar kaçırma semptomlarını hafifletmek için kullanılabilir. İlaç tedavisi, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. Örneğin, prostat büyümesi nedeniyle idrar kaçırma yaşayan erkekler, prostatı gevşeten ve büyümesini yavaşlatan ilaçlar alabilirler.
• Cerrahi: Bazı durumlarda, cerrahi müdahale gerekebilir. Örneğin, prostat kanseri,  pelvik bölge cerrahisi veya sinir hasarı nedeniyle idrar kaçırma yaşayan erkeklerde, cerrahi tedavi önerilebilir.

Erkeklerde idrar kaçırma tedavisi için en uygun seçenekler, semptomların nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, en uygun tedavi yöntemini belirlemek için doktorunuzla konuşmanız önemlidir.

Erkek Hastalarda İdrar Kaçırma İçin Yapay Sfinkter Nedir? Hangi Durumlarda Yerleştirilir?

Erkeklerde idrar kaçırma problemleri, genellikle prostat kanseri, iyi huylu prostat büyümesi, mesane kanseri ameliyatı sonrasında ortaya çıkabilir. Bu durumda, yapay (artifisyel) sfinkter adı verilen bir cihaz, idrar kaçırma sorununu tedavi etmek için kullanılabilir.

Yapay sfinkter, üretra etrafına yerleştirilen bir cihazdır ve idrarın kaçmasını engellemek için kontrol edilebilir bir şekilde sıkıştırır. Bu cihaz, erkeklerde idrar kaçırma sorunlarını tedavi etmek için kullanılan en başarılı yöntemdir. Diğer tedavi yöntemleri idrar kaçırma sorununu çözmekte yetersiz kaldığında bu yöntem önerilebilir.

• Artifisyel (Yapay) Sfinkter dışarıdan belli olmaz.
• Cihaz idrar kaçırmayı en minimal seviyeye indirir.
• Günlük rutin aktiviteyi bozmaz.

Bu cihazın yerleştirilmesi öncesinde idrar kanalında darlık olmaması, mesane ve prostat kanserinin olmaması (kanser cerrahisi sonrası tamamen kür olan hastalarda uygundur) gerekir.

Yapay sfinkter, cerrahi bir prosedürle yerleştirilir ve birçok erkek için idrar kaçırma sorununu önemli ölçüde azaltabilir veya tamamen ortadan kaldırabilir. Ancak, bu cihazın kullanımı bazı riskler de taşıyabilir ve doktorunuzla bu riskleri konuşmanız önemlidir.